Slaapproblemen
 

Wanneer spreken we van een slaapprobleem?

We spreken van een chronisch slaapprobleem als klachten minstens drie keer per week optreden en gepaard gaan met klachten zoals vermoeidheid, slaperigheid overdag, concentratieproblemen en prikkelbaarheid gedurende minstens drie maanden. Er zijn verschillende vormen van slaapstoornissen zoals: objectieve slaapstoornissen, gedragsmatige slaapstoornissen, primaire of secundaire slaapstoornissen.

 Objectieve slaapstoornissen

Zijn meetbaar met een polysomnografie (PSG) of andere onderzoeksmethoden in een slaapcentrum. Te denken valt aan:

• Slaapapneu (ademstops in de nacht met snurken)
• Restless legs (rusteloze benen)
• Parasomnieën (ongewone gedragingen in de nacht, zoals: slaapwandelen, praten/ gillen, nachtelijke angst)

Deze slaapstoornissen worden meestal vastgesteld door een neuroloog, somnoloog (= slaapdeskundig arts), een longarts of een KNO-arts.

Subjectieve of gedragsmatige slaapstoornissen

Dat wil zeggen dat je slaapgedrag niet optimaal is, dat je stresst of piekert of dat je het idee hebt slecht te slapen (gedragsmatige insomnie). Je kunt hierbij denken aan:

• Slecht inslapen (+ neiging te lang door te slapen)
• ´s Nachts te vaak wakker liggen (+ piekeren)
• ‘s Nachts te lang wakker liggen (+ piekeren)
• ‘s Morgens te vroeg wakker worden
• ‘s Morgens onvoldoende uitgerust voelen (tegen de dag opzien)

Secundaire slaapstoornissen

Secundaire slaapproblemen zijn het gevolg van een ander bestaand probleem. Bijvoorbeeld: door lichamelijke pijn; opvliegers door de overgang; licht of geluid; piekeren, dagelijkse problemen, trauma’s, onrust in je leven, relatieproblemen, een ziekte zoals diabetes, Parkinson, chronische pijn etc. is er een slaapprobleem. De hele levensloop, zowel op de dag als in de nacht, houdt sterk verband met elkaar. Dus wat overdag gebeurt kan grote invloed hebben op de nacht en het slapen. Je herkent vast wel dat nachtelijke slaapproblemen grote invloed hebben op je dagelijks leven overdag. Een slaapstoornis is dus niet alleen een nachtelijk probleem. Het is een 24-uurs probleem. Het verband met je dagelijks functioneren mag je niet uit het oog verliezen. Goed inzicht verkrijgen in de oorzaak, de aard en de ernst van het slaapprobleem is noodzakelijk om zelf grip te krijgen op je slaap en er verbetering in te kunnen gaan brengen.

Vicieuze cirkels en conditionering

Slaap is heel sterk te beïnvloeden door gewenning of gewoontevorming. Dit heet conditionering. Wanneer je 3 nachten even een kop thee hebt gedronken om 5:00 uur is de kans aanwezig dat je de vierde nacht ook om 5:00 uur wakker wordt omdat er thee gedronken moet worden. Het is al een gewoonte aan het worden. Dit geldt zelfs voor het “op de klok kijken”. Doe dit in de nacht nooit, want het went en je wordt er wakker van, je gedachten springen op “aan”, je gaat denken “hoe lang nog” en “hoe lang al gehad”? Om wakker van te liggen….

Een vicieuze cirkel is snel gemaakt. Een paar nachten niet goed slapen en je gaat denken: “als ik dan deze nacht maar slaap”, je maakt spanning en schept verwachtingen. Dit ondermijnt de benodigde rust en ontspanning. Je slaapt juist slechter en gaat nog meer twijfelen en onrust voelen….